Poradnik krok po kroku: jak sprawdzić, czy ktoś mógł wziąć kredyt lub pożyczkę na Twoje dane, i co robić, gdy masz takie podejrzenia.
Dlaczego warto to sprawdzić?
Wyłudzenie kredytu polega na użyciu cudzych danych osobowych(np. PESEL, danych z dowodu osobistego) w celu uzyskania zobowiązania, którego osoba „dłużnik” nigdy nie zamierza spłacać.
Jeśli nic nie podejrzewasz, możesz dowiedzieć się dopiero wtedy, gdy otrzymasz wezwanie do zapłaty lub gdy Twoja zdolność kredytowa nagle się pogorszy (np. bank odmówi Ci kredytu).
Dlatego lepiej działać profilaktycznie — samodzielnie kontrolować sytuację i reagować jak najwcześniej.
Jakie dane są potrzebne, by ktoś mógł próbować wyłudzić kredyt?
Aby uzyskać kredyt (w szczególności w banku lub w firmie pożyczkowej), zwykle wymagane są:
- imię i nazwisko, adres zamieszkania
- PESEL
- dane z dowodu osobistego (seria, numer, data wydania, data ważności)
- inne dane potwierdzające tożsamość (np. zdjęcie dowodu, selfie, skan dokumentu)
- ewentualnie dane finansowe (rachunek bankowy) lub potwierdzenie dochodów
Sam PESEL lub tylko numer dowodu zwykle nie wystarczy.
Oszust może też użyć skradzionych dokumentów lub zhakować informacje, które pomogą mu „udawać” Ciebie w procesie wnioskowania o pożyczkę.
Gdzie i jak sprawdzić, czy ktoś wziął kredyt na Twoje dane?
Aby sprawdzić, czy ktoś wziął kredyt na Twoje dane, możesz pobrać swój Raport BIK ze strony BIK lub złożyć wniosek o darmową "Kopię Danych" raz na pół roku. Dodatkowo, możesz wykupić płatne Alerty BIK, które powiadomią Cię SMS-em o każdym zapytaniu o kredyt na Twoje dane. Sprawdzenie historii w rejestrach dłużników, takich jak KRD czy ERIF, może też pomóc.
Co zrobić, gdy podejrzewasz, że ktoś wykorzystał Twoje dane?
Gdy w raportach lub alertach zauważysz coś, czego nie rozpoznajesz:
- Zgłoś zdarzenie na Policję
Złóż zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa z użyciem Twoich danych. Potwierdzenie zgłoszenia będzie potrzebne później w sprawach bankowych i prawnych. - Skontaktuj się z instytucją finansową, która udzieliła kredytu / pożyczki
Przekaż informacje i potwierdzenie zgłoszenia na Policję. Domagaj się blokady lub wstrzymania spłaty, przynajmniej do wyjaśnienia sprawy. To samo możesz zrobić w firmie windykacyjnej. - Składaj reklamacje / odwołania w BIK i BIG-ach
Poproś o zablokowanie lub korektę wpisów w bazach informacji kredytowej i gospodarczej. - Zastrzeż dowód osobisty / dokumenty
Jeżeli Twoje dokumenty zostały utracone lub skradzione — zastrzeż je w odpowiednich systemach. Aby zastrzec PESEL, możesz skorzystać z aplikacji mObywatel, serwisu gov.pl lub osobiście udać się do dowolnego urzędu gminy. Zastrzeżenie jest darmowe i dobrowolne, a jego aktywacja następuje natychmiast po złożeniu wniosku. - Domagaj się usunięcia niewłaściwego wpisu po zakończeniu sprawy
Gdy sprawa zostanie wyjaśniona sądownie lub formalnie, zwróć się do BIK i biur informacji gospodarczej o wykreślenie niewłaściwego zobowiązania z Twojej historii.
